Plastikowe butelki koniecznie trzeba zgniatać, bo inaczej zajmują bardzo dużo miejsca i pojemniki będą się momentalnie zapełniać. – Zdeptaną butelkę można też przedziurawić, wtedy łatwiej będzie ją sprasować w specjalnej maszynie, bo szybciej ucieknie z niej powietrze. Co do zakrętki, nie ma większych wątpliwości – jest wykonana z innego rodzaju plastiku niż butelka, więc w sortowni i tak trzeba będzie ją odkręcić. Dlatego lepiej butelki nie zakręcać. Warto też odkleić etykietkę, zaoszczędzi to pracy podczas powtórnej segregacji już samych plastików. Pamiętajcie: zgniatać i nie zakręcać.

Tworzywa sztuczne, zwyczajowo zwane plastikiem, to produkty powstające z przerobu ropy naftowej. Ich biodegradacja, czyli rozkład w środowisku naturalnym trwać może nawet kilka tysięcy lat! W czasie powolnego rozkładu substancje toksyczne, zawarte w tworzywach sztucznych, uwalniają się, przenikając do gleby i wód gruntowych. Spalanie tego rodzaju tworzyw sztucznych jest niebezpieczne ze względu na uwalnianie trujących i niejednokrotnie rakotwórczych substancji, takich jak dioksyny i furany. 
Najgroźniejsze dla środowiska i człowieka tworzywa sztuczne: 

Najbardziej toksyczny ze wszystkich tworzyw jest polichlorek winylu (PCW). Robi się z niego m.in. rury, zabawki, karty kredytowe. Do jego produkcji używa się trujących związków chloru. Gdy PCW trafia na wysypisko, chlor uwalnia się i przedostaje do gleby.

Najczęściej spotykanym tworzywem sztucznym jest polietylen. Robi się z niego plastikowe worki i delikatne folie służące m.in. do opakowań spożywczych. Wyrzucane na wysypisko uwalniają rakotwórcze związki chemiczne.

Polistyren i pianka polistyrenowa czyli potocznie styropian służą głównie do produkcji popularnych kubków i tacek na jedzenie oraz izolacji budynków. W kontakcie z żywnością i napojami polistyren jest wchłaniany do jedzenia i w ten sposób przedostaje się do organizmu człowieka. Styren jest bardzo toksyczny. Powoduje uszkodzenia chromosomów, prawdopodobnie ma także właściwości rakotwórcze, a co najgorsze – związek ten nie wydostaje się z organizmu człowieka, kumulując się w tkance tłuszczowej. 

Co to jest PET ?

PET jest to skrót nazwy tworzywa sztucznego znanego od lat 40. Jego pełna nazwa to politereftalan etylenu. Od połowy lat siedemdziesiątych coraz więcej zużywa się go do wytwarzania opakowań, głównie butelek do napojów. Butelka z plastiku o popularnej nazwie PET stała się jednym z najbardziej kłopotliwych odpadów XXI wieku. Problem ten dotyczy wszystkich wysoko uprzemysłowionych krajów kuli ziemskiej. Według statystyk tylko w Polsce opróżnianych jest rocznie 110 tysięcy ton butelek PET. Jedna tona to 25 tys. sztuk, co łącznie daje w skali roku 2 miliardy 750 milionów butelek wyrzucanych na wysypiska. Roczny odzysk w Polsce wynosi tylko 140 ton (czyli 35 milionów sztuk). Miesięcznie na wysypisko trafiają więc tysiące ton tych butelek. Wprawdzie nie emitują one szkodliwych substancji, jednak w przerażającym tempie zaśmiecają otoczenie i lawinowo powiększają polskie wysypiska. Plusem opakowań PET jest możliwość ich powtórnego przetwarzania, w wyniku którego powstają: włókna i przędze (np. przędza dywanowa, przędza dla przemysłu tekstylnego), płyty i folie (do formowania wszelkiego rodzaju tacek, pojemników i pudełek), meble, części wyposażenia wnętrz samochodów, żywice poliestrowe, oleje opałowe. 

MPOiRD Sp. z o.o. prowadzi od 2005 roku bezpłatną zbiórkę odpadów segregowanych.

Z roku na rok jest coraz lepiej, świadomość ekologiczna mieszkańców Żagania rośnie wynikiem jest wzrost ilości zbieranych odpadów z pojemników do segregacji. W poprzednich latach zebraliśmy plastiku w ilościach:

• 2007 roku – 20 ton
• 2008 roku – 17 ton
• 2009 roku – 24 ton
• 2010 roku do końca III kwartału – 19 ton

SEGREGUJ ODPADY 

Z MPOiRD Sp z o.o.

Czym jest segregacja odpadów? Jaki mam udział w tym procesie jako mieszkaniec Żagania? Jak to wygląda w praktyce? Odpowiedzi na pytania znajdziesz w tym dziale. Dowiesz się również w przystępny sposób jak wygląda droga śmiecia, by z bezwartościowego i groźnego odpadu stać się na powrót użytecznym.

Zapewne drogi czytelniku, jesteś osobą świadomą, inteligentną i rozumiesz racjonalne argumenty przemawiające za segregowaniem odpadów. Mam tu na myśli fakt, że dzięki segregacji możliwe jest ponowne wykorzystanie odpadu, a patrząc dalej ochrona środowiska. Mając to na uwadze myślę, że tak jak coraz większa liczba mieszkańców Żagania, popierasz zasady segregowania.

Ale czy faktycznie wprowadzasz je w swe codzienne życie? Czy nie jest tak, że czasem usprawiedliwiając się brakiem miejsca, małym mieszkaniem, brakiem czasu, nie wyrzucasz wszystkiego do jednego pojemnika, tym samym tracąc możliwość odzyskania surowców? Jeśli tak jest, to nie martw się i nie zawstydzaj, tylko przeczytaj kilka praktycznych wskazówek o sortowaniu odpadów w twoim domu.

– Na początku zorientuj się, gdzie najbliżej usytuowane są pojemniki do segregacji.

– Jeśli masz mało miejsca w domu, postaraj się zaplanować każdego dnia „spacer do pojemników”. Zrób to także dla zdrowia. Może nawet uda ci się zmodyfikować swoją codzienną trasę do pracy, szkoły tak, by przejść w pobliżu pojemników do selektywnej zbiórki. Dzięki temu nie będziesz musiał przeznaczać dodatkowego miejsca w domu na gromadzenie odpadów. Posegregowane opakowania z jednego dnia, nie zajmą ci wiele przestrzeni.

– Każdemu, komu uda się wygospodarować miejsce na gromadzenie opakowań, makulatury, szkła, metalu i innych surowców wtórnych w domu, zachęcamy do tego, by wywozili je przy jakiejś okazji, np. wypadu na zakupy. Zaoszczędza się tym samym czas i paliwo.

– Dobrym rozwiązaniem jest segregowanie odpadów w różnych częściach domu. Odpady niesegregowalne wyrzucaj tam gdzie zawsze, w przedpokoju możesz mieć pojemnik, worek na puszki, butelki PET, makulaturę. Gromadząc śmieci do worków, które potem wyrzucasz do pojemnika na plastik, nie zajmiesz wiele miejsca w mieszkaniu. Pamiętaj o wylewaniu zawartości puszek i butelek, czym unikniesz cieknięcia i brzydkich zapachów.

– Spróbuj choć przez tydzień wprowadzić zasady segregacji odpadów i przekonasz się, czy jest to kłopotliwe i jakich odpadów produkujesz najwięcej. Może się okazać, że nie potrzebny ci dodatkowy pojemnik na plastik, czy metal, bo butelek, puszek nie używasz zbyt wiele i wystarczy odłożyć je do osobnego worka.

– Dokładnie osuszaj wszystkie opakowania po napojach – sprawią mniej kłopotu w czasie przechowywania i nie pobrudzą rąk przy wyrzucaniu.

– Zgniataj wszystkie puste opakowania b. starannie – zajmą mniej miejsca i w domu, i potem w drodze do „przetwórni”.

– Zauważ, że konkretne rodzaje odpadów produkujesz w różnym tempie. Powoduje to, że na wiele z nich potrzebujesz znacznie mniej miejsca w domu niż Ci się wydaje. Dzięki temu również ich wynoszenie przestaje być uciążliwe. W praktyce zwykłe śmieci wynosisz codziennie, a szkło, plastik PET, aluminium i papier – nawet raz na dwa – trzy tygodnie.

– Jeśli do pojemników masz daleko, rzadko się do nich udajesz i nie masz samochodu – nic nie szkodzi – poproś zmotoryzowanego znajomego o regularną przysługę. To naprawdę nie jest trudne.

Jeśli na Twoim osiedlu nie ma pojemników do selektywnej zbiórki – spróbuj zmobilizować do ich postawienia gminę, spółdzielnię, administrację nieruchomości, czy wspólnotę mieszkaniową.
Organizacja selektywnej zbiórki jest ich obowiązkiem, Twoim – segregowanie odpadów. 

MPOiRD Sp. z o.o. odbierze i przekaże do dalszego recyklingu wysegregowane odpady.

O papierze i jego przerobie… 
U progu XXI wieku trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie bez papieru. Przeciętnie mieszkaniec świata rocznie zużywa ok. 50 kg papieru. Obecnie roczna produkcja światowa sięga 318 mln ton. Tak wielką ilość byłoby trudno wytworzyć przy wykorzystaniu wyłącznie surowców pierwotnych (drewna), dlatego zużywa się coraz więcej makulatury. Jej wykorzystanie ma jeszcze jedno znaczenie: gdyby nie przetwarzano makulatury na nowy papier, stawałaby się ona niepotrzebnym śmieciem, masowo zalegającym na wysypiskach. 

Do wyrobu papieru surowce wtórne wykorzystywano od dawna. Już jego wynalazca – Chińczyk Caj Lun, swoje pierwsze arkusze w 105 r. n.e. wyprodukował m.in. ze starych sieci rybackich. W Europie jako surowiec papierniczy zastosowano włókna ze szmat lnianych i konopnych. Papiernictwo europejskie było zatem od dawna gałęzią wytwórczości zużywającą surowiec wtórny, a papiernicy przyczyniali się do zmniejszania ilości odpadów, czym „nieświadomie” dbali o środowisko. 

Zużyty papier, jako surowiec, wykorzystywano od niepamiętnych czasów. Jednak papiernicy długo nie stosowali masowo makulatury, gdyż było jej niewiele. Na ogół z wytwarzanego wówczas papieru powstawały książki i dokumenty, które były przeznaczone do długotrwałego użytku.
Szmaty pozostały cennym surowcem papierniczym jeszcze w okresie przemysłowej produkcji. Ich zbieracze, zwani nieco pogardliwie „szmaciarzami”, byli spotykani w polskich wsiach i miasteczkach jeszcze w latach 70. XX wieku. Ostatecznie jednak przemysł papierniczy przestawił się na wykorzystanie drewna – pierwsze arkusze z tego surowca powstały w 1844 r. 

Większe znaczenie jako surowiec makulatura zyskała dopiero w drugiej połowie XX w. Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej społeczeństw wywierano naciski na przemysł, by przetwarzał jak najwięcej surowców wtórnych. Zaczęto stosować makulaturę do produkcji papieru wcześniej wytwarzanego z drewna. Początkowo powstawały z niej głównie papiery do pakowania, z czasem zastosowano ją jako surowiec na papier toaletowy i tekturę falistą, a od ok. dwudziestu lat z makulatury produkuje się również papier gazetowy. 

Polskie realia 

Statystyczny Polak zużywa rocznie ponad 60 kg papieru. Z tej ilości część jest przechowywana w postaci dokumentów, książek czy zeszytów, część zużywa się doszczętnie (np. papier toaletowy, ręczniki papierowe), jednak znaczna ilość to odpady. Średnio: mieszkaniec naszego kraju zbiera rocznie ok. 22 kg makulatury, zatem przekazuje do recyklingu niespełna 36% zużywanego przez siebie papieru. To bardzo mało, gdyż dla porównania w Austrii, Holandii i w Niemczech odzysk przekracza 70%. Znacznie lepiej niż w Polsce jest pod tym względem we wszystkich krajach Unii Europejskiej, a także w Czechach, Słowacji i na Węgrzech. 

Nasze opóźnienie związane jest z brakiem rozwiązań systemowych oraz lukami w edukacji ekologicznej. W innych krajach powszechnie uznaje się, że za zbiórkę i recykling odpadów odpowiadają ich wytwórcy, czyli przemysł produkujący towary, handel – ich dystrybutor oraz każdy konsument zużywający różne produkty i pozbywający się opakowań. Dlatego powszechnie wprowadzono segregację odpadów; w Niemczech aż 95% obywateli deklaruje, że w domu segreguje własne odpady. Ludność, angażując się w segregację i zbiórkę surowców wtórnych, nie oczekuje za nie zapłaty; ma natomiast świadomość, że pozwoli to zmniejszyć koszty wywozu odpadów oraz przyczyni się do poprawy ochrony środowiska. W Polsce u schyłku lat 90. selektywna zbiórka odpadów prowadzona była zaledwie w 12% gmin. Dotychczasowe efekty zbiórek są skromne. W 1998 r. odzyskano około 22 tys. ton surowców wtórnych, tj. 2,8 kg na 1 mieszkańca, czyli mniej niż 1% wytwarzanych przez każdego z nas odpadów. Do dnia dzisiejszego poprawa jest minimalna. 

Opłata produktowa

Od początku 2002 r. obowiązują proekologiczne ustawy, nakładające na każdego producenta towaru opakowanego obowiązek zebrania i przekazania do recyklingu odpowiedniej ilości zużytych opakowań. Jeżeli producent nie wywiąże się z tej powinności, będzie musiał za każdy kilogram nie zebranego opakowania zapłacić wysoką opłatę produktową. Zgromadzone w ten sposób środki mają wesprzeć budowę krajowego systemu recyklingu. 

Firmy, które nie będą w stanie same zatroszczyć się o recykling opakowań własnych produktów, a chcą być w zgodzie z prawem, mogą zlecić ich odzysk wyspecjalizowanym instytucjom, zwanym organizacjami odzysku, które za pewną opłatą (o wiele niższą od opłaty produktowej) przejmą na siebie obowiązki przedsiębiorców z tytułu odzysku opakowań. Obok organizowania zbiórki i recyklingu opakowań, organizacje odzysku wspierają starania samorządów, podejmowane w celu uruchamiania gminnych programów selektywnej zbiórki surowców wtórnych i dużą wagę przykładają do edukacji ekologicznej. Bez poprawy świadomości ekologicznej społeczeństwa i przychylności obywateli do segregacji odpadów, trudno będzie osiągnąć poziom odzysku makulatury i pozostałych surowców wtórnych zbliżony do innych krajów europejskich. 

Każda, nawet najbardziej słuszna inicjatywa bez szerokiej akceptacji społecznej skazana jest na niepowodzenie. Bez odpowiedniej informacji trudno zachęcić ludność do segregacji odpadów, zatem obok odpowiedniego prawa sprzyjającego tworzeniu rozwiązań systemowych, niezbędna jest konsekwentna i zakrojona na szeroką skalę edukacja ekologiczna społeczeństwa. W Polsce od kilku lat różne instytucje i organizacje podejmują ten temat. Z ich inicjatywy powstało wiele cennych programów edukacyjnych.